Wariant pośredni i bezpośredni w raportowaniu przepływów pieniężnych
| Rachunek Przepływów Pieniężnych składa się z trzech głównych sekcji: |
|---|
| Przepływy z działalności operacyjnej; |
| Przepływy z działalności inwestycyjnej; |
| Przepływy z działalności finansowej. |
Różnice pomiędzy raportowaniem Cash Flow metodą bezpośrednią i pośrednią odnoszą się wyłącznie do ujęcia w raporcie wpływów i wypływów z działalności operacyjnej. Pozostałe dwie sekcje prezentuje się w sposób jednakowy niezależnie od przyjętego podejścia.
W wariancie bezpośrednim, w działalności operacyjnej spółka prezentuje wpływy z tytułu sprzedaży towarów, produktów lub usług (sprzedaż gotówkowa lub spływ należności od klientów). Po stronie wypływów pojawiają się z kolei transakcje takie jak płatności z tytułu zakupu towarów, materiałów czy usług od dostawców zewnętrznych, wypłaty wynagrodzeń i innych świadczeń związanych z pracownikami czy spłata zobowiązań podatkowych.
Wariant pośredni nie prezentuje wpływów i wypływów operacyjnych. Tutaj punktem wyjścia dla ustalenia zmiany pozycji gotówkowej z tytułu działalności operacyjnej jest Zysk netto spółki, który w kolejnych krokach korygowany jest o:
- pozycje kosztów lub przychodów nie wpływające na saldo środków pieniężnych (np. amortyzacja, niezrealizowane różnice kursowe);
- pozycje ujmowane jako przepływy z działalności inwestycyjnej lub finansowej (np. zyski i straty na sprzedaży środków trwały, odsetki i udziały w zyskach);
- zmianę stanu kapitału obrotowego (należności, zobowiązań handlowych, zapasów, rozliczeń międzyokresowych).
Przepływy inwestycyjne zarówno w wariancie pośrednim i bezpośrednim zawierają wydatki oraz wpływy związane zakupem lub sprzedażą środków trwałych, udziałów, instrumentów finansowych (w sytuacji gdy spółka pożycza środku innej jednostce). Z kolei przepływy finansowe prezentują zmianę środków pieniężnych w wyniku zaciągania i obsługi finansowania zewnętrznego, np. kredytów bankowych czy pożyczek zaciąganych przez spółkę bądź innych elementów dłużnych emitowanych przez jednostkę.
Więcej o prognozowaniu Cash Flow metodą pośrednią i bezpośrednią przeczytacie w artykule: Prognozowanie Cash Flow – różnice w planowaniu metodą pośrednią i bezpośrednią.
Podstawowe założenia dla budżetowania i prognozowania przepływów pieniężnych
Prognozowanie Cash Flow w perspektywie krótkookresowej
Podejście do planowania przepływów finansowych i pozycji gotówkowej w dużym stopniu zależy od horyzontu czasowego. Krótkoterminowa prognoza Cash Flow opierać się będzie na rzeczywistych rozrachunkach znajdujących się systemie finansowo-księgowym spółki. Bazą do planowania wpływów i wypływów operacyjnych w perspektywie nadchodzącego miesiąca będą szczegółowe dane faktur składających się na saldo należności i zobowiązań. Krótkoterminowa prognoza Cash Flow może być więc przygotowana na podstawie terminów płatności wynikających z zaksięgowanych dokumentów sprzedażowych i zakupowych. Model prognozowania na podstawie otwartych sald rozrachunków, choć potencjalnie względnie prosty, musi uwzględniać takie aspekty jak modelowanie wpływu factoringu należności, spływu należności przeterminowanych czy oczekiwanych opóźnień.
Oznacza to, że krótkoterminowe prognozy przepływów pieniężnych łatwiej będzie przygotować w wariancie bezpośrednim. Pozycje raportu – wpłaty od klientów oraz płatności dla kontrahentów wynikać będą wprost z dokumentów i ich terminów zapadalności. Przełożenie tych danych na układ pośredni, nie tylko zmniejszy wartość informacyjną raportu, ale także wymagać będzie dodatkowych przeliczeń.
Prognozowanie Cash Flow w perspektywie długookresowej
Prognozowanie przepływów pieniężnych w perspektywie średnio – długookresowej wymaga nieco innego podejścia. Tworząc budżet lub prognozę przepływów pieniężnych w horyzoncie 6 lub 12 miesięcy nie można opierać się wyłącznie na informacjach zarejestrowanych w systemie finansowo-księgowym. Projekcja wpływów i wypływów operacyjnych musi uwzględniać planowane przychody i koszty, których źródłem będzie prognoza lub budżet Rachunku Wyników firmy wraz ze szczegółami pochodzącymi z budżetów cząstkowych sprzedaży, produkcji czy kosztów ogólnego zarządu.
Jak FlexiReporting może pomóc w automatyzacji prognozowania Cash Flow?
Praktyka wskazuje, iż w większości przypadków arkusz kalkulacyjny nie jest odpowiednim narzędziem do szczegółowego prognozowania przepływów pieniężnych. Co prawda syntetyczny model planowania z wykorzystaniem założeń wariantu pośredniego może być utrzymywany za pomocą formuł Excel. Niemniej jednak gdy pragniemy stworzyć model prognozowania, który uwzględniał będzie odpowiednie szczegóły i parametry planistyczne to ilość danych oraz złożoność kalkulacji zazwyczaj przekracza możliwości arkusza kalkulacyjnego.
Podobnie jak w innych zastosowaniach controllingowych optymalnym rozwiązaniem staje się wykorzystanie programu do budżetowania i prognozowania. Narzędzia controllingowe implementujące model planistyczny za pomocą struktur wielowymiarowych pozwalają na budowę i przetwarzanie złożonych reguł obliczeniowych na wymaganym poziomie analityki.
W optymalnym scenariuszu cały proces budżetowania i prognozowania realizowany jest w jednym systemie. Dzięki temu różne warianty czy wersje budżetów sprzedaży, produkcji czy kosztów mogą być błyskawicznie i automatycznie przekładane na projekcję Cash Flow. Spójny model pozwala komunikować menedżerom konsekwencje określonych decyzji biznesowych w kontekście płynności i potrzeb finansowych firmy.
Odpowiednio wdrożone rozwiązanie umożliwia również integrację perspektywy krótko- i średniookresowej co pozwala budować wiarygodne modele planowania pozycji finansowej spółki w horyzoncie 3 lub więcej miesięcy. Połączenie w spójnym modelu danych z rozrachunków systemu ERP oraz budżetów i prognoz operacyjnych optymalnie wykorzystuje wszystkie dostępne informacje. Tak skonstruowane narzędzie zapewni dyrektorowi finansowemu oraz osobom odpowiedzialnym za zarządzanie płynnością właściwe informacje pozwalają na wdrożenie odpowiednich działań korygujących lub zaplanowanie z wyprzedzeniem zapotrzebowania na finansowanie zewnętrzne.
