Wpływ modyfikacji warunków umowy leasingu na wycenę zgodnie z MSSF 16
Zmianą zakresu leasingu, w kontekście IFRS 16, nazywamy modyfikację warunków umowy, która wpływa między innymi na czas trwania leasingu, przyznanie dodatkowych praw do użytkowania aktywów lub wysokość opłat wnoszonych przez leasingobiorcę.
Przykładem zmiany umowy leasingu może być zatem:
- Wydłużenie lub skrócenie czasu trwania umowy (np. aneks przedłużający czas trwania umowy najmu na kolejne 5 lat)
- Zwiększenie lub zmniejszenie zakresu przedmiotu leasingu (np. rezygnacja przez spółkę z części wynajmowanej powierzchni)
- Czasowe obniżenie bądź zawieszenie opłat leasingowych (np. redukcje czynszu na czas remontu czy obniżki czynszów w centrach handlowych związane z COVID-19)
IFRS 16 jednoznacznie wskazuje iż w zależności od charakteru zmiany, spółka powinna rozpoznać ją poprzez ponowną wycenę pierwotnej umowy lub potraktowanie zmiany jako nowego leasingu.
Jak rozpoznać zmianę leasingu według IFRS 16?
Istnieją dwa zasadnicze pytania, na które należy odpowiedzieć zanim zostanie podjęta decyzja jak powinna zostać potraktowana zmiana:
- czy zmiana przyznaje leasingobiorcy dodatkowe prawa do użytkowania nie zawarte w oryginalnej umowie?
- czy wynagrodzenie za leasing zwiększyło się o kwotę współmierną do ceny jednostkowej za zwiększenie zakresu?
Pozytywna odpowiedź na obydwa pytania jest podstawą rozpoznania nowej umowy leasingu. W tym przypadku jednostka dokonuje wyceny nowego aktywa oraz zobowiązania z tytułu leasingu.
Koniecznie trzeba zauważyć, iż powyższa zmiana dotyczy wyłącznie zwiększenia zakresu leasingu. W przypadku zmniejszenia zakresu umowy należy zmodyfikować pierwotną umowę.
Modyfikacja umowy leasingu zgodnie z IFRS 16
W przypadku zmiany leasingu, która nie jest ujmowana jako odrębny leasing – leasingobiorca aktualizuje parametry do ponownej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu w następujący sposób:
- 1. Wyznaczenie nowej wartości bieżącej zobowiązania z tytułu leasingu poprzez:
– wprowadzenie zaktualizowanej opłaty leasingowej do harmonogramu płatności rat leasingowych
– zdyskontowanie nowych opłat leasingowych z zastosowaniem stopy procentowej leasingu lub krańcowej stopy procentowej leasingu.
2. Przygotowanie nowego harmonogramu w celu zaktualizowania wartości bieżącej płatności leasingowych.
3. Obliczenie zmiany wartości bieżącej zobowiązania jako różnicy pomiędzy pierwotną wartością bieżącą zobowiązania na moment wprowadzenia zmiany, a wyliczoną nową wartością bieżącą.
Zwiększenie zakresu leasingu
Przykłady zwiększenia zakresu leasingu to wynajęcie dodatkowej powierzchni w ramach istniejącej umowy lub wydłużenie okresu leasingu. Przy zwiększeniu zakresu leasingu aktualizacja wyceny zobowiązania następuje poprzez korektę wartości bilansowej składnika aktywów bez wpływu na Rachunek Zysków i Strat.
Przykład ujęcia zwiększenia zakresu leasingu
Kalkulacja wartości zmiany zobowiązania z tytułu leasingu:
| Pozycja | Kwota |
|---|---|
| Pierwotna wartość bieżąca zobowiązania na moment zmiany | 356.000 PLN |
| Zaktualizowana wartość bieżąca zobowiązania | 587.000 PLN |
| RÓŻNICA | 231.000 PLN |
Rozliczenie zmiany leasingu w księgach lub w sprawozdaniu finansowym leasingobiorcy:
| Pozycja | Wn | Ma |
|---|---|---|
| Aktywo z tytułu leasingu | 231.000 PLN | |
| Zobowiązanie z tytułu leasingu | 231.000 PLN |
Zmniejszenie zakresu leasingu
Przykłady zmniejszenia zakresu leasingu to rezygnacja z części powierzchni w ramach istniejącej umowy lub skrócenie okresu leasingu. Zmniejszenie zakresu leasingu następuje także przy wcześniejszym niż zakładano uprzednio wypowiedzeniu umowy zawartej na czas nieokreślony.
W przypadku zmniejszenia leasingu, leasingobiorca powinien pomniejszyć wartość bilansową składnika aktywów proporcjonalnie do zmiany zakresu. W ten sposób odzwierciedli częściowe lub całkowite zakończenie leasingu. Różnica pomiędzy dotychczasową i zaktualizowaną wartością bilansową składnika aktywów oraz zobowiązania odnoszona jest na Rachunek Zysków i Strat.
Przykład ujęcia proporcjonalnego zmniejszenia zakresu leasingu
| Pozycja | Kwota |
|---|---|
| Powierzchnia wynajmowana przed zmianą umowy | 2500 m2 |
| Pierwotna powierzchnia wynajmowana na podstawie umowy | 1500 m2 |
| Proporcjonalne zmniejszenie zakresu leasingu | 40% |
| Wartość bilansowa aktywa przed zmianą umowy | 325.000 PLN |
| Zmniejszenie wartości aktywa (40% z 325.000 PLN) | 130.000 PLN |
| Wartość zobowiązania przed zmianą leasingu | 360.000 PLN |
| Zmniejszenie wartości zobowiązania (40% z 360.000 PLN) | 144.000 PLN |
| Wpływ na wynik finansowy (144.000 PLN - 130.000 PLN) | 14.000 PLN |
Ujęcie proporcjonalne zmniejszenia leasingu na kontach księgi głównej lub w sprawozdaniu finansowym:
| Pozycja | Wn | Ma |
|---|---|---|
| Zmniejszenie wartości bilansowej aktywa | 130.000 PLN | |
| Zmniejszenie wartości bilansowej zobowiązania z tytułu leasingu | 144.000 PLN | |
| Zysk / strata z tytułu zmiany leasingu IFRS 16 | 14.000 PLN |
Oprogramowanie wspierające kalkulację zmian leasingu zgodnie z IFRS 16
Z myślą o spółkach poszukujących praktycznego rozwiązania wspierającego wycenę umów leasingu IFRS 16 stworzyliśmy w systemie FlexiReporting dedykowany moduł oprogramowania do MSSF 16. Oferowane przez nas rozwiązania wspierają kompleksowo controlling, raportowanie zarządcze oraz raportowanie i konsolidację sprawozdań finansowych.
Oprogramowanie MSSF 16 zapewnia pełne wsparcie dla ewidencji i wyceny umów spełniających kryteria IFRS 16 m.in. umów leasingu, najmu i wieczystego użytkowania gruntów.
